سالن‌های پرورش قارچ بدون سیستم قفسه بندی مناسب نمی‌توانند بهره‌وری و کیفیت محصول را بهینه کنند؛ زیرا قفسه‌ها نقش مهمی در استفاده بهینه از فضا، دسترسی آسان به کمپوست‌ها و تهویه مناسب سالن دارند. در این مطلب قصد داریم توضیح دهیم چرا سالن‌های پرورش قارچ به قفسه نیاز دارند، سپس انواع قفسه‌های مورد استفاده را معرفی کنیم و در نهایت به عوامل مؤثر بر قیمت قفسه‌ها اشاره کنیم تا تولیدکنندگان بتوانند تصمیمات آگاهانه‌ای برای تجهیز سالن‌های خود اتخاذ کنند.
چرا سالن‌های پرورش قارچ به سیستم قفسه بندی نیاز دارند؟
سالن‌های پرورش قارچ به دلیل محدودیت فضا و نیاز به افزایش راندمان تولید، به سیستم قفسه بندی نیاز دارند. قفسه بندی باعث می‌شود که سطح کشت در چندین طبقه عمودی افزایش یابد، در نتیجه استفاده بهینه از فضای سالن صورت گیرد. همچنین این سیستم نظم بیشتری به سالن می‌دهد، شرایط بهداشتی و گردش هوا بهتر کنترل می‌شود و مدیریت مزرعه برای برداشت و نگهداری محصول آسان‌تر خواهد بود.
دلایل نیاز سالن پرورش قارچ به انواع قفسه بندی عبارتند از:
- • افزایش بهره‌وری فضا: قفسه‌ها امکان استفاده چندطبقه از سالن را فراهم می‌کنند.
- • کنترل بهتر دما و رطوبت: جریان هوا در بین طبقات بهتر گردش می‌کند.
- • سهولت در برداشت محصول: دسترسی به بسترهای کشت راحت‌تر می‌شود.
- • کاهش آلودگی: نظم‌دهی به سالن مانع تماس غیرضروری و آلودگی می‌شود.
- • مدیریت بهتر کشت: امکان تقسیم سالن به بخش‌های مشخص و برنامه‌ریزی شده فراهم می‌گردد.
- • افزایش بازدهی اقتصادی: در یک فضای محدود، تولید بیشتری انجام می‌شود.
انواع مدل قفسه پرورش قارچ
انواع مدل قفسه‌ها با توجه به متراژ سالن، نوع قارچ و بودجه سرمایه‌گذاری متفاوت هستند. مهم‌ترین مدل‌های قفسه برای سالن پرورش قارچ عبارت‌اند از:
✔️ قفسه‌بندی ثابت
قفسه‌های مدل ثابت یکی از رایج‌ترین انواع قفسه در سالن‌های پرورش قارچ هستند که به‌طور دائم در محل نصب می‌شوند. این نوع ساختاری ساده و مقاوم دارند و امکان بارگذاری استاندارد کمپوست و بستر رشد را فراهم می‌کنند. با وجود اینکه جابه‌جایی آن‌ها ممکن نیست، اما هزینه ساخت و نگهداری آن‌ها نسبتاً پایین است و برای سالن‌هایی که فضای ثابتی دارند، مناسب است. این قفسه ها شامل:
✔️ قفسه‌بندی متحرک یا ریلی
این نوع قفسه‌ها روی ریل نصب می‌شوند و می‌توان آن‌ها را حرکت داد تا فضای سالن بهینه‌تر استفاده شود. ریل‌های حرکتی در سالن پرورش قارچ باعث افزایش ظرفیت پرورش در فضای محدود می‌شوند و امکان دسترسی آسان‌تر به بسترهای مختلف را فراهم می‌کنند. این سیستم برای سالن‌های صنعتی و با حجم تولید بالا بسیار کاربردی است و به مدیریت بهتر تهویه و نور کمک می‌کند.
✔️ قفسه‌بندی چندطبقه
این مدل قفسه برای پرورش قارچ شامل چند سطح یا طبقه برای قرار دادن کمپوست‌ها هستند و به‌طور قابل توجهی فضای عمودی سالن را استفاده می‌کنند. این نوع سیستم قفسه بندی برای افزایش تولید در سالن‌های با مساحت محدود ایده‌آل است و امکان کشت همزمان چند لایه قارچ را فراهم می‌کند. نیاز به استحکام بالا و تهویه مناسب بین طبقات دارد تا رشد قارچ به‌خوبی انجام شود.
✔️ قفسه‌های لوله ای
قفسه‌های لوله‌ای از لوله‌های فلزی یا PVC ساخته می‌شوند و ساختاری سبک و مقاوم دارند. این قفسه‌ها انعطاف‌پذیری بالایی دارند و نصب آن‌ها سریع و آسان است. معمولاً برای سالن‌های کوچک یا نیمه‌صنعتی استفاده می‌شوند و امکان جابه‌جایی راحت و ضدعفونی آسان از مزایای اصلی آن‌هاست.
انواع جنس قفسه
در سالن‌های پرورش قارچ، جنس قفسه‌ها نقش مهمی در مقاومت، دوام و بهداشت دارد. انواع جنس قفسه‌ها معمولاً شامل موارد زیر هستند:
✔️ جنس قفسه فلزی گالوانیزه
این نوع قفسه از ورق‌های فلزی با پوشش گالوانیزه ساخته شده و مقاومت خوبی در برابر رطوبت و زنگ‌زدگی دارد. قفسه‌های فلزی گالوانیزه طول عمر بالایی دارند و برای سالن‌های پرورش قارچ که رطوبت بالاست، بسیار مناسب هستند. نگهداری و شستشوی آن‌ها آسان است و استحکام مناسبی برای بارگذاری کمپوست دارند. همچنین قیمت قفسه گالوانیزه قارچ به دلیل کیفیت بالایی که دارد نسبت به سایر جنس‌ها بیشتر است.
✔️ جنس پروفیل صنعتی
قفسه‌های ساخته‌شده از جنس پروفیل صنعتی، معمولاً از فولاد با مقاطع استاندارد صنعتی است که استحکام بالایی دارند. این نوع قابل تنظیم و انعطاف‌پذیر بوده و می‌توان ارتفاع طبقات را متناسب با نیاز سالن تغییر داد. مناسب سالن‌های متوسط و بزرگ با تولید انبوه هستند.
✔️ جنس استیل ضد زنگ
استیل ضد زنگ با مقاومت بالا در برابر رطوبت و خوردگی، برای سالن‌های پرورش قارچ صنعتی بسیار مناسبند. این نوع قفسه بندی پرورش قارچ طول عمر بالایی دارند و امکان شستشو و ضدعفونی مداوم بدون آسیب به سطح آن‌ها وجود دارد. البته هزینه اولیه آن‌ها بالاتر از فلزات معمولی است.
✔️ جنس چوبی
قفسه‌های چوبی از مواد طبیعی ساخته می‌شوند و معمولاً برای سالن‌های کوچک یا نیمه‌صنعتی استفاده می‌شوند. چوب قابلیت جذب رطوبت دارد و به تهویه طبیعی سالن کمک می‌کند، اما مقاومت کمتری در برابر رطوبت بالا و کپک‌زدگی دارد و نیاز به نگهداری بیشتری دارد.
عوامل مؤثر بر قیمت قفسه پرورش قارچ
عوامل متعددی بر قیمت سیستم قفسه بندی پرورش قارچ تأثیر می‌گذارند که می‌توان آن‌ها را به چند دسته کلی تقسیم کرد:
1.جنس و متریال قفسه
قفسه‌ها معمولاً از فلز (مثل پروفیل فولادی یا آلومینیوم)، پلاستیک مقاوم، یا چوب صنعتی ساخته می‌شوند. همچنین نوع فلز یا ضخامت ورق مصرفی، پوشش ضدزنگ و کیفیت متریال مستقیماً بر قیمت تأثیر دارد.
2.ابعاد و ظرفیت قفسه
ارتفاع، طول و تعداد طبقات قفسه باعث افزایش میزان متریال مصرفی و در نتیجه قیمت می‌شود. قفسه‌های چندطبقه و قابل تنظیم معمولاً گران‌تر هستند.
3. نوع طراحی و ویژگی‌های تخصصی
قفسه‌هایی که قابلیت تنظیم ارتفاع، چرخدار بودن، یا طراحی ضد رطوبت و ضد قارچ دارند، قیمت بالاتری خواهند داشت. وجود سیستم تهویه داخلی یا سوراخ‌های مخصوص جریان هوا هم می‌تواند قیمت قفسه پرورش قارچ را افزایش دهد.
4. نوع پوشش و رنگ‌آمیزی
پوشش‌های ضدزنگ، رنگ الکترواستاتیک و پوشش ضد رطوبت باعث دوام بیشتر و افزایش هزینه سیستم قفسه بندی می‌شوند.
5. کیفیت ساخت و برند تولیدکننده
برندهای معتبر و تولیدکنندگان با استانداردهای صنعتی بالاتر معمولاً قیمت بالاتری دارند، اما کیفیت و طول عمر محصول بیشتر است.
6. هزینه حمل و نصب
قفسه‌های بزرگ یا چندطبقه ممکن است نیاز به حمل و نصب تخصصی داشته باشند که هزینه نهایی را بالا می‌برد.
7. نوسانات بازار و مواد اولیه
تغییرات قیمت فولاد، آلومینیوم یا پلاستیک در بازار می‌تواند قیمت قفسه‌های سالن پرورش قارچ را تحت تأثیر قرار دهد.
اندازه‌های رایج و استاندارد در طراحی قفسه‌های سالن تولید قارچ
در طراحی قفسه‌های پرورش قارچ، ابعاد و اندازه‌ها نقش مهمی در بهره‌وری، تهویه و دسترسی به محصول دارند. اندازه‌های قفسه معمولاً بر اساس استانداردهای صنعتی و تجربه عملی تولیدکنندگان تعیین می‌شوند. در ادامه، رایج‌ترین اندازه‌ها را مرور می‌کنیم:
1- ارتفاع قفسه
- • قفسه‌های تک‌طبقه: حدود 80 تا 100 سانتی‌متر ارتفاع دارند.
- • قفسه‌های چندطبقه: فاصله بین طبقات معمولاً 40 تا 50 سانتی‌متر است تا رشد قارچ محدود نشود و تهویه مناسب باشد.
- • ارتفاع کل قفسه تا سقف سالن معمولاً بین 180 تا 220 سانتی‌متر برای قفسه‌های چندطبقه است.
2- عرض قفسه
- • عرض استاندارد هر طبقه قفسه: 60 تا 80 سانتی‌متر است.
- • این اندازه اجازه می‌دهد دسترسی به کل بستر قارچ راحت باشد و فضای کافی برای رشد فراهم شود.
3- طول قفسه
- • طول قفسه: معمولاً متغیر است و به اندازه سالن بستگی دارد، اما رایج‌ترین طول‌ها 1تا 3 متر هستند.
- • برای سالن‌های کوچک‌تر از قفسه‌های کوتاه‌تر و برای سالن‌های صنعتی از قفسه‌های بلندتر استفاده می‌شود.
4- فاصله از زمین
• فاصله طبقه اول تا کف زمین: 20 تا 30 سانتی‌متر، تا تهویه مناسب انجام شود و رطوبت کف سالن به بستر منتقل نشود.
5- تعداد طبقات
- • قفسه‌های صنعتی: معمولاً 3 تا 5 طبقه.
- • قفسه‌های کوچک و کارگاهی: معمولاً 2 طبقه.
نکته: اندازه‌ها ممکن است با توجه به نوع قارچ (مانند دکمه‌ای یا صدفی)، ظرفیت سالن و تجهیزات تهویه تغییر کند. انتخاب درست اندازه‌ها باعث افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه انرژی و سهولت در برداشت محصول می‌شود.
قفسه بندی سالن پرورش قارچ دست دوم بخریم یا نو؟
برای سالن پرورش قارچ، انتخاب بین قفسه‌بندی نو و دست دوم به بودجه و اهداف بلندمدت شما بستگی دارد. قفسه‌های نو با کیفیت بالا، استحکام مناسب و مقاومت در برابر رطوبت و زنگ‌زدگی، طول عمر بیشتری دارند و به دلیل طراحی بهینه، فضای سالن را به حداکثر می‌رسانند و تهویه بهتری برای رشد قارچ‌ها فراهم می‌کنند. همچنین، این تجهیزات معمولاً با گارانتی عرضه می‌شوند که امنیت سرمایه‌گذاری شما را تضمین می‌کند.
از طرف دیگر، قفسه‌های دست دوم گزینه‌ای اقتصادی برای پرورش‌دهندگان تازه‌کار یا کسانی که بودجه محدودی دارند محسوب می‌شوند. این قفسه‌ها معمولاً قیمت پایین‌تری دارند و آماده استفاده هستند، اما ممکن است از نظر استحکام و دوام در برابر رطوبت ضعیف‌تر باشند و فاقد گارانتی باشند. بنابراین، قبل از خرید دست دوم، بررسی دقیق سلامت و مقاومت آن‌ها ضروری است تا از تأثیر منفی بر کیفیت پرورش قارچ جلوگیری شود.
طراحی، ساخت، نصب قفسه سالن پرورش قارچ توسط رادان شرق
رادان صنعت شرق به عنوان یکی از شناخته‌شده‌ترین تولیدکنندگان قفسه انباری، قفسه کارگاهی و قفسه‌های فلزی، تجربه‌ای کامل در طراحی، تولید و نصب انواع سیستم‌های قفسه‌بندی دارد و قادر است تمامی نیازهای سالن‌های پرورش قارچ را از صفر تا صد پوشش دهد؛ از مرحله مشاوره و طراحی اختصاصی گرفته تا ساخت با کیفیت و نصب اصولی، همه مراحل با استانداردهای حرفه‌ای و مطابق با نیازهای ویژه پرورش‌دهندگان انجام می‌شود.